Knieblessures
Deskundige begeleiding voor een gezonde kniefunctie
Beweeg vrij zonder knieklachten
Knieklachten komen veel voor in het dagelijks leven en tijdens sporten. Klachten kunnen variëren van acute letsels, overbelastingsblessures tot slijtage in de knie. Tijdens acute sportblessures zijn meestal de kniebanden, menisci of kruisbanden aangedaan. De meeste knieklachten die niet acuut ontstaan zijn klachten van de knieschijf (soms in relatie met de groei) en/of peesirritaties rond de knie.
Het kniegewicht is zeer goed trainbaar bij veel verschillende klachten gezien de kracht en stabiliserende functie van de spier- en peesstructuren rondom de knie.
Jumpersknee
Een jumpersknee (springersknie) is een irritatie van de kniepees, dit is de pees die tussen de knieschijf (onderzijde) en het onderbeen ligt. Deze peesirritatie kan op verschillende plaatsen ontstaan. Indien de irritatie op de aanhechting van de knieschijf gevonden wordt (apex) spreken we van apexitis, indien de irritatie in de pees gelegen is, dan spreken we van een jumpersknee (springersknie). De aandoening wordt veroorzaakt door overbelasting van de pees, veelal gezien bij sporten met een explosief karakter. De oorzaak is lokale overbelasting. Onderliggende oorzaken kunnen zijn: Verminderde heupfunctie, heupkracht, enkelinstabiliteit, knie- en voetstand.
Symptomen die vaak voorkomen
- Pijn aan de voorzijde van de knie, net onder de knieschijf
- Pijn aan de voorzijde van de knie, net onder de knieschijf
- Pijn bij het buigen of strekken van de knie, vooral bij activiteiten zoals springen, hardlopen of traplopen
- Zwelling en gevoeligheid rond de kniepees
Stellen van de diagnose
- Het verhaal, de analyse en een goed lichamelijk onderzoek door de fysiotherapeut kunnen we een goede uitspraak doen over of klachten te maken hebben met het knieschijfgewricht.
- Echografie (bij langdurige klachten om het stadium van de peesirritatie te beoordelen)
Behandelmethoden
- Specifieke krachtoefeningen (excentrisch trainen)
- Shockwave therapie
- Advies over sportbelasting
Kruisbandletsel
De voorste kruisband (VKB) is een primaire stabilisator die verplaatsing van het scheenbeen naar voren tegen gaat. De VKB fungeert ook als secundaire stabilisator tegen draaiingen en het naar binnen-en buiten bewegen van de knie in volledige strekking. Deze stabiliserende rol is met name van belang bij kap en draai sporten en zwaar fysieke belastingen. De VKB heeft geen herstellend vermogen bij een afscheuring en zal langzaam oplossen.
De VKB scheurt veelal tijdens het sporten. Door een plotselinge vermindering van snelheid, bij krachtig overstrekken van de knie of bij het maken van een geforceerde draaibeweging van de knie terwijl het been wordt belast en de voet hierbij vast staat op de grond. Vooral sporten met veel kap- , draai- en sprongbewegingen (zoals voetbal, skiën, handbal, hockey, karate, judo, volleybal basketbal) zijn hiermee geassocieerd. Het letsel treedt veelal op tijdens contactloze momenten. Combinatie letsels worden vaak gezien bij een VKB scheuring, meestal een letsel van de binnen- of buitenband, de meniscus en/of het kraakbeen.
De symptomen die kunnen optreden bij een gescheurde voorste kruisband variëren. Regelmatig wordt door patiënten een “knap” of “plop” gevoeld of gehoord tijdens het optreden van het letsel. In de meeste gevallen treedt binnen het eerste uur na het letsel een zwelling op van de knie. Dat is het gevolg van een bloeding uit de verscheurde bloedvaten van de beschadigde kruisband. Ook kan de knie direct na het letsel door pijn en zwelling vaak niet normaal worden belast. Deze vroege symptomen nemen gewoonlijk binnen 2-4 weken na het letsel af. Daarnaast kan er na een gescheurde voorste kruisband een gevoel van instabiliteit optreden. Elke “verzwikking” die daarbij optreedt levert opnieuw een gevaar op voor aanvullend letsel van het kraakbeen of de meniscus.
Symptomen die vaak voorkomen
- Acuut sporttrauma/moment in het verleden
- Instabiliteit van de knie, vooral bij draaibewegingen
- Eerste weken na de blessure zwelling in en rondom de knie
Stellen van de diagnose
Een MRI onderzoek is de uitlezen methode om een VKB ruptuur te diagnosticeren. Echter na verhaal van de sporter, de analyse van het trauma moment en een goed lichamelijk onderzoek door de sportfysiotherapeut kunnen we in de meeste gevallen een goede uitspraak doen over de status van de kruisband
Behandelmethoden
Operatieve behandeling: Hierbij wordt een nieuwe voorste kruisband in de knie geplaatst, dit zal meestal gebeuren door eigen lichaamsweefsel. Tegenwoordig wordt bijna altijd gekozen voor de hamstringtechniek. Hierbij wordt één van de drie hamstringpezen gebruikt om de de gescheurde kruisband te vervangen. Een intensieve periode van sportfysiotherapie is noodzakelijk voor een optimaal herstel en terugkeer in dagelijkse activiteiten en sport. Na 9-12 maanden actieve revalidatie functioneert een groot deel van de patiënten weer op het oude sportieve activiteiten niveau. Helaas houdt een klein deel van de patiënten restklachten van de knie en kan niet volledig terugkeren op het oude sportniveau na een kruisband reconstructie
Conservatief beleid (geen operatie): Hiervoor wordt gekozen bij de oudere patiënt met een lager sportief activiteiten niveau. Middels intensieve sportfysiotherapie zal de knie, het bovenbeen en de gehele keten worden getraind. Doel van de training is om het verlies van stabiliteit van de gescheurde kruisband op te vangen met extra kracht en stabiliteit van de bovenbeen spieren.
Kniebandletsel
Bandletsel wordt veroorzaakt als de knie naar binnen of buiten zwikt, veelal gezien tijdens een block van een bal of een ski ongeval. Tijdens een verrekking van de knieband komt de band overmatig op rek. Door de kracht die op de kniebanden komt te staan kan een band inscheuren of afscheuren. De knie zal stijf en dik worden en bij zwaardere letsels soms verkleuren na een aantal dagen. Door middel stabiliteitstraining en krachttraining van de bovenbeenspieren, onder begeleiding van de sportfysiotherapeut, zal u sneller en beter (sterker) terug keren op het normale niveau van dagelijks functioneren en sport. Alleen rust zal de banden wel doen herstellen, echter zal de normale stabiliteit niet doen herstellen, hier is oefentherapie voor nodig
Symptomen die vaak voorkomen
- Acuut sporttrauma/moment in het verleden
- Pijn tijdens kracht geven met de binnenzijde van de voet (b.v. een bal passen)
- Instabiliteit van de knie, vooral bij zijwaartse bewegingen
- Eerste weken na de blessure zwelling in en rondom de knie
Stellen van de diagnose
- Het verhaal, de analyse van het trauma moment en een goed lichamelijk onderzoek door de fysiotherapeut kunnen we een goede uitspraak doen over de status van de kniebanden.
- Aanvullend kunnen we een echografie maken om de omvang van het letsel te bepalen
Behandelmethoden
- Specifieke kracht en stabiliteitsoefeningen voor de knie
- Ondersteunend tapen (medical taping)
- Advies over sportbelasting
Knieschijfklachten
Klachten van de knieschijf (Patella-femorale klachten) worden gedefinieerd als pijn rondom en achter de knieschijf wanneer men zit of de knieën buigt voor een langere tijd. Tevens komen klachten naar voren wanneer men activiteiten uitvoert zoals traplopen, squatten of atletische activiteiten zoals rennen en springen (landen). Deze klachten komen vaak voor bij jong volwassenen en adolescenten, meestal meiden en vrouwen. De oorzaak kan liggen in een verstoring van de beweging van de knieschijf over het bovenbeen (vermindering spier coördinatie). Tevens kunnen klachten tijdens de groeispurt ontstaan. Vaak worden klachten onvoldoende herkend in een vroeg stadium.
Echter veelal wordt de oorzaak wordt niet geheel begrepen, risicofactoren voor het ontstaan van deze klachten kunnen zijn;
- Verminderde spier coördinatie en/of kracht van de bovenbeen spieren
- Verminderde kracht van de heupspieren
- Coördinatie tekort van de knie sturing
- Aangeboren afwijkingen van de knie
- Schoeisel
- Groei
- Overbelasting van het kniegewricht
- Verminderde of vergrote bewegelijkheid van de heup of enkelgewrichten
Symptomen die vaak voorkomen
- Pijn rondom de voorzijde van de knieschijf tijdens lopen, rennen en/of fietsen
- Pijn rondom de voorzijde van de knieschijf tijdens traplopen en/of hurken
Stellen van de diagnose
Het verhaal, de analyse en een goed lichamelijk onderzoek door de fysiotherapeut kunnen we een goede uitspraak doen over of klachten te maken hebben met het knieschijfgewricht.
Behandelmethoden
- Specifieke kracht en stabiliteitsoefeningen voor de knie
- Ondersteunend tapen (medical taping)
- Advies over sportbelasting
Meniscus klachten / letsel
Functie meniscus:
De meniscus zorgt voor gewichtsverdeling over het dakje van het onderbeen, voor stabilisatie van het kniegewricht en voor schokdemping. Veelal is de binnenste meniscus aangedaan, door zijn vorm, ligging en doordat hij minder mobiel is. Er zijn vele verschillende soorten meniscusscheuren.
Vaak is er bij meniscitrauma de jongeren patiënt altijd sprake geweest van een rotatietrauma. Dit gaat gepaard met een acute zwelling en een stekende pijn. De knie is niet goed belastbaar. Meestal is er pijn tijdens belasten en hurken en drukpijn in de gewrichtsspleet. Bij de oudere patiënt kan de pijn geleidelijk ontstaan, dan is er meestal sprake van een degeneratieve meniscus (afname kwalitatief kraakbeen).
Symptomen die vaak voorkomen
- Pijn bij buig en/of draaibewegingen van de knie
- Eerste weken na de blessure zwelling in en rondom de knie
- Mogelijk bewegingsbeperking in buigen of strekken
- Scherpe stekende pijn, alsof iemand een naald in je knie steekt
Stellen van de diagnose
- Het verhaal, de analyse en een goed lichamelijk onderzoek door de fysiotherapeut kunnen we een goede uitspraak doen over de meniscus
- Aanvullend kan gekozen worden voor echografisch onderzoek en/of MRI onderzoek
Behandelmethoden
Behandeling conservatief:
- Krachttraining (quadriceps en hamstring), schokabsorberend en stabiliserend effect teruggeven
- Coördinatie training van de knie en heup
- Als conservatieve therapie niet voldoende effect heeft kan worden gekozen voor een operatieve ingreep. De training is niet voor niks geweest want pre operatieve krachttraining zorgt voor een betere en snellere revalidatie.
Meniscusoperatie:
- Na menisectomie (verwijderen deel meniscus) is de kans op slijtage op latere leeftijd helaas wel groter.
- Afhankelijk van de type meniscus scheuring kan gekozen worden voor een hechting van de meniscus
- Operatie: Gelijk belasten en krachttraining, herstel tot sport 6-12 weken
- Hechting: Deels belasten met krukken voor 4-6 weken, daarna opbouwen naar sport, totale revalidatie ca 12 weken
Lopersknie
Een lopersknie kenmerkt zich aan een pijnpunt aan de buitenzijde van de knie tijdens lopen en/of sporten. Aan de buitenzijde van de knie ontstaat een peesirritatie door overbelasting van de peesplaat (tractus iliotibialis) aan de buitenzijde van het bovenbeen. Klachten ontstaan over het algemeen geleidelijk zonder acuut moment.
Risicofactoren voor het ontstaan van deze blessure zijn;
- Verkeerd schoeisel
- Overpronatie (kanteling van de voet naar binnen)
- Foutieve opbouw van trainingsintensiteit
- Verminderde rompcontrole en/of heupcontrole
- Verminderde heup mobiliteit
- Verminderde knie stabiliteit
- Rugklachten
Symptomen die vaak voorkomen
- Pijn aan de buitenzijde van de knie tijdens rennen/sprinten
- Zwelling en/of verdikking aan de buitenzijde van de knie
Stellen van de diagnose
- Het verhaal, de analyse en een goed lichamelijk onderzoek door de fysiotherapeut kunnen we een goede uitspraak doen over de lopersknie
- Aanvullend kan gekozen worden voor echografisch onderzoek
Behandelmethoden
Afhankelijk van de oorzaak van de klachten zal de sportfysiotherapeut een plan van aanpak maken. De oorzaak van het ontstaan van de klachten dienen goed in beeld gebracht te worden om deze lastige klachten succesvol te behandelen. Alle genoemde risicofactoren worden geoptimaliseerd.
De behandeling kan bestaan uit:
- Oefentherapie
- Medical taping
- Massage
- Dry Needling